Założenie firmy to bardzo ważny moment w życiu zawodowym przedsiębiorcy. Przed podjęciem pierwszych decyzji warto dokładnie przemyśleć formę prawną prowadzenia działalności i metodę opodatkowania.
Polskie prawo dopuszcza różnorodne formy prawne prowadzenia działalności:
W przypadku trzech pierwszych form działalność jest opodatkowana podatkiem dochodowym od osób fizycznych (PIT). Pomijając opodatkowanie w formie karty podatkowej (dla działalności w małych rozmiarach) można wskazać następujące trzy możliwości opodatkowania osoby fizycznej:
Spółki kapitałowe opodatkowane są podatkiem dochodowym od osób prawnych (CIT) w wysokości 19% lub 9% (dla „małych podatników” o rocznych przychodach nieprzekraczających równowartości 1,2 mln EURO). Warto jednak pamiętać, że w przypadku osób prawnych (sp. z o.o., S.A), oprócz podatku CIT, w przypadku chęci wypłaty zysku (dywidendy) wspólnikom, należy uiścić jeszcze podatek od dywidendy w wysokości 19%.
Zatem przykładowo – jeżeli spółka wypracuje zysk na poziome 100.000 zł, to:
Powyższy podatek od dywidendy dotyczy tylko osób fizycznych. W przypadku, gdy wspólnikiem jest spółka kapitałowa, to pod pewnymi względami
Niestety, opodatkowanie takie w żaden sposób nie może konkurować np. z podatkiem liniowym u osób fizycznych. Przedsiębiorca opodatkowany „liniówką” zapłaciłby tylko 19.000 zł podatku, zatem w porównaniu do spółki z o. o. zaoszczędziłby 15.390 zł lub 7.290 zł (w przypadku „małego podatnika”. Oczywistym jest, że mimo wady, jaką jest de facto podwójne opodatkowanie zysków, spółka z o. o. ma jednak wiele zalet, których nie posiada przedsiębiorstwo osoby fizycznej. Przede wszystkim – osoba fizyczna, bądź też wspólnik spółki osobowej odpowiadają, co do zasady (za wyjątkiem komandytariusza w spółce komandytowej – o czym później) całym swoim prywatnym majątkiem za wszelkie zobowiązania, w tym budżetowe. Wspólnicy spółki z o. o. nie odpowiadają za zobowiązania w żaden sposób. Natomiast członkowie Zarządu spółki z o. o. odpowiadają prywatnym majątkiem za zobowiązania spółki tylko wtedy – gdy na czas nie złożą wniosku o upadłość. Po drugie - spółkę z o. o. można bardzo łatwo sprzedać lub kupić. Wiąże się to z tylko z podpisaniem umowy zbycia udziałów w obecności notariusza (tzw. podpis notarialnie poświadczony). Po trzecie – spółkę z o. o. można przekształcić w dowolną spółkę – zarówno osobową – jak i spółkę akcyjną. Przedsiębiorstwo osoby fizycznej może ulec przekształceniu w spółkę z o. o.
Istnieje jednakże konstrukcja prawna, która łączy w sobie bezpieczeństwo spółki z o. o. z możliwością preferencyjnego opodatkowania podatkiem liniowym. Możliwość taką daje spółka komandytowa. Spółka ta w największym skrócie polega na tym, że co najmniej jeden ze wspólników (komplementariusz) odpowiada za zobowiązania spółki całym swoim majątkiem, natomiast pozostali wspólnicy (komandytariusze) odpowiadają za zobowiązania spółki tylko do wysokości tzw. „sumy komandytowej” określonej w umowie spółki. Czyli przykładowo w spółce dwuosobowej – jeden wspólnik odpowiada bez ograniczeń a drugi do umówionej kwoty. Tyle tylko, że owym wspólnikiem, który odpowiada bez ograniczeń całym swoim majątkiem może być spółka z ograniczoną odpowiedzialnością. Zatem spółka z o. o. jako wspólnik spółki komandytowej odpowiadać będzie całym swoim majątkiem, jednakże z istoty spółki z o. o. wynika, że jej odpowiedzialność jest ograniczona tylko do majątku spółki. Podsumowując – w spółce komandytowej, w której komplementariuszem uczynimy sp. z o.o. ograniczymy odpowiedzialność takiej spółki komandytowej tylko do majątku sp. z o.o. Natomiast komandytariusze – np. osoby fizyczne - odpowiadać będą tylko do wysokości ustalonej w umowie spółki sumy komandytowej (brak ustawowego limitu – można ustalić kwotę np. 1000 zł), a w pozostałej części są zwolnieni od odpowiedzialności. Procentowy udział w zysku można ustalić dowolnie – np. 10% komplementariusz, a 90% komandytariusz. Nie ma oczywiście żadnych przeciwwskazań, by udziałowcami spółki z o. o., która ma być komplementariuszem zostali … komandytariusze. Nadmieńmy jeszcze, że taka forma prowadzenia działalności staje się w naszym kraju coraz bardziej popularna. Wzorujemy się na gospodarce niemieckiej, gdzie tego typu spółki są praktycznie najpopularniejszą formą prowadzenia biznesu.
