09.07.2018 r. weszła w życie zmiana przepisów Kodeksu cywilnego dotycząca bardzo ważnego zagadnienia, jakim jest przedawnienie roszczeń.
Ogólnie mówiąc – w większości przypadków termin przedawnienia ulega skróceniu z 10 do 6 lat. W wielu przypadkach skutki upływu terminu przedawnienia nastąpią ostatniego dnia roku kalendarzowego. Co ważne, zmienił się również termin przedawnienia roszczeń, które przysługują przedsiębiorcom przeciwko konsumentom. Należy również zwrócić uwagę na przepisy przejściowe regulujące przedawnienie roszczeń, które powstały przed wejściem w życie nowych regulacji. Nowelizacja wprowadziła również istotne zmiany do kodeksu postępowania cywilnego.
Zmiany terminów przedawnienia prezentują się następująco:
Do kodeksu cywilnego wprowadzono również zasadę mówiącą, iż dla terminów przedawnienia wynoszących dwa lata lub więcej, koniec terminu przedawnienia przypada na ostatni dzień roku kalendarzowego. Można więc powiedzieć, iż będzie się tak dziać w większości przypadków, gdyż zdecydowana większość terminów przedawnienia wynosi więcej niż 2 lata.
Ustawa nowelizacyjna zmieniła też zasadę uwzględniania przedawnienia tylko na wniosek w stosunkach typu B2C. Przed nowelizacją istniała tylko jedna generalna zasada, iż sąd rozpatruje kwestię przedawnienia tylko na zarzut strony. Po nowelizacji, lecz jedynie w stosunkach przedsiębiorca-konsument zmieni się to o 180 stopni – jak głosi art. 117 § 21 k.c., po upływie terminu przedawnienia nie można domagać się zaspokojenia roszczenia przysługującego przeciwko konsumentowi. Oznacza to, iż w sporach pomiędzy przedsiębiorcą, a konsumentem sąd z urzędu będzie badać, czy roszczenie jest przedawnione, a w przypadku stwierdzenia tego faktu oddali powództwo. Tylko w wyjątkowych przypadkach sąd, po rozważeniu interesów obu stron, będzie mógł nie uwzględnić upływu terminu przedawnienia roszczenia przysługującego przeciwko konsumentowi, jeżeli wymagają tego względy słuszności.
Przy badaniu kwestii przedawnienia roszczeń powstałych przed wejściem w życie nowelizacji należy natomiast dokładnie przeanalizować treść przepisów przejściowych. Co do zasady, głoszą one, iż do ww. roszczeń znajdą zastosowanie nowe reguły przedawnienia.
Należy również zwrócić uwagę na terminy przedawnienia przy umowach szczególnych, które się nie zmieniają – np. 1 rok przy umowach spedycji, 2 lata przy umowach zlecenia, czy 3 lata przy umowach związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej.
W związku z powyższymi regulacjami, w celu optymalizacji działań windykacyjnych, należy jak najszybciej kierować sprawy do sądu, gdyż przedawnienie może spowodować utratę możliwości dochodzenia roszczeń oraz w konsekwencji znacznie pogorszyć sytuację finansową wierzyciela.